Γράφει ο Κωστας Μαζιώτης
Πολύ πρόσφατα-μέσα στις γιορτές-μου δώρισαν ένα βιβλίο, μάλλον, ασυνήθιστο για τα ελληνικά πράγματα. Πρόκειται για το πρώτο, από ότι καταλαβαίνω, μυθιστόρημα του Θάνου Σαρρή, με τίτλο «Η μπάλα στην κερκίδα», όπως μπορεί κανείς να διαβάσει και στην επικεφαλίδα του παρόντος άρθρου. Αυτό που καθιστά το βιβλίο ασυνήθιστο, είναι το περιεχόμενό του, καθώς έχει να κάνει με ένα άθλημα-αθλοπαιδιά, ίσως, ορθότερα-και μάλιστα το κατά τεκμήριο λαοφιλέστερο: το ποδόσφαιρο!
Φυσικά, κάτι τέτοιο δεν είναι πρωτοφανές, μιας και έχει προηγηθεί ο Μένης Κουμανταρέας με το «Η φανέλα με το νούμερο εννιά». Οι παλιότεροι θα θυμούνται τη μεταφορά του βιβλίου τούτου στον κινηματογράφο από τον Παντελή Βούλγαρη το 1988. Προσωπικά ήρθα σε επαφή με την ταινία λίγο μετά, οπότε παρουσιάστηκε στην ΕΡΤ σε μορφή μίνι τηλεοπτικής σειράς. Για την ιστορία, πρωταγωνιστούσε ο νεαρός, τότε, Στράτος Τζώρτζογλου.
Για να γυρίσουμε στο Θάνο Σαρρή και το βιβλίο του, θα αποτολμήσω, να προσπαθήσω τουλάχιστον, να του αποδώσω μια «ετικέτα» (άχαρο έργο, η αλήθεια, αλλά έχει τη χρησιμότητά του): αυτήν του «μυθιστορήματος-ρεπορτάζ».
Είναι η εξιστόρηση της προσπάθειας του Άλεξ και άλλων πιστών οπαδών μιας ξεπεσμένης ομάδας που κάποτε πρωταγωνιστούσε και τώρα παλινδρομεί μεταξύ φθοράς και αφθαρσίας, να την ξαναστήσουν στα πόδια της και, αν γίνεται, να τη βοηθήσουν να επανέλθει στις επιτυχίες του, όχι μακρινού, παρελθόντος! Θα το προσπαθήσουν απευθύνοντας κάλεσμα σε όλους τους φίλους της ομάδας, παλιούς, νέους, φανατικούς ή μη, γηπεδικούς αλλά και σε όσους αρκούνται στην τηλεοπτική αναμετάδοση. Στην προσπάθειά τους έχουν να αντιμετωπίσουν εμπόδια που θέτει ο Μεγάλος. Ο διεφθαρμένος μεγαλομέτοχος ιδιοκτήτης, που χρησιμοποιεί την ομάδα, ως βιτρίνα των δικών του, όχι πάντα νόμιμων, δραστηριοτήτων. Δε διστάζει μάλιστα να απολύσει τον ικανό και αγαπητό στην εξέδρα προπονητή, μιας και ο τελευταίος αρνείται να «στήσει» την ομάδα προκειμένου να χάσει αναμετρήσεις ή, τέλος πάντων να φέρει αποτελέσματα με συγκεκριμένο σκορ! Μερικά από τα μέσα που θα μετέλθει ο Μεγάλος, θα είναι η διατεταγμένη αποσιώπηση της πρωτοβουλίας του Άλεξ και των φίλων του, εκ μέρους καθοδηγουμένων ΜΜΕ. Επίσης θα είναι και η άσκηση σωματικής βίας, μέσω μπράβων που στρατολογούνται από τις τάξεις των ίδιων των οπαδών.
Γενικά, το μυθιστόρημα, το οποίο διαδραματίζεται στη σημερινή ελληνική πραγματικότητα, εκθέτει με ειλικρίνεια, αμεσότητα και ξεκάθαρο τρόπο όλες τις παθογένειες του ελληνικού ποδοσφαίρου σήμερα. Το ύφος του συγγραφέα είναι, επίσης, ανεπιτήδευτο και απλό, όχι, όμως, απλοϊκό, ούτε αφελές! Δηλαδή, πέρα από την φανερή ενημερωτική σημασία του έργου, διαθέτει, ταυτόχρονα και λογοτεχνική αξία. Κυλάει αβίαστα η ανάγνωση δίχως να υποτιμά τον αναγνώστη με βεβιασμένες ανατροπές της πλοκής.
Κάτι πολύ σημαντικό είναι το εξής: εκεί που σε κάνει να αναρωτιέσαι «τι θέλω και ασχολούμαι με τη μπάλα, τόση βρωμιά που υπάρχει», την ίδια, ακριβώς, στιγμή σου θυμίζει ένα σωρό λόγους, για τους οποίους όποτε πλησιάζει σαββατοκύριακο, σαν κάτι να σε «τρώει». Που σε κάθε δελτίο ειδήσεων περιμένεις την ώρα των αθλητικών να ακούσεις τα αποτελέσματα της κάθε αγωνιστικής. Που στα περίπτερα κοιτάς τα πρωτοσέλιδα των αθλητικών εφημερίδων. Που κάτι ιδιαίτερο και όμορφο αισθάνεσαι, όταν αντικρίζεις αντικείμενα με κάποιο, συγκεκριμένο χρώμα. Που θυμάσαι, τέλος, με νοσταλγία και αγάπη την πρώτη φορά που ο πατέρας σου σε πήγε στο γήπεδο..!
Ο Θάνος Σαρρής είναι αρχισυντάκτης του αθλητικού site gazzetta.gr από το 2014, ενώ, στο παρελθόν έχει εργαστεί σε διάφορα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης. Τα τελευταία χρόνια έχει ταξιδέψει σε συγκεκριμένες ευρωπαϊκές χώρες, στα πλαίσια μιας έρευνας που διεξάγει, ο ίδιος, το συγκεκριμένο χρονικό διάστημα. Αντικείμενο έρευνας και μελέτης του είναι οι ποδοσφαιρικές ομάδες, οι οποίες, σε συνθήκες σύγχρονης πραγματικότητας ποδοσφαίρου, είναι οργανωμένες, διοικούνται και επιβιώνουν με καθεστώς λαϊκής βάσης!
Το αβίαστο ερώτημα που προκύπτει, είναι: «Υπάρχουν, ακόμα, τέτοιες»; Στο Ελληνικό Πρωτάθλημα, στη Super league και τη Football league (πάλαι ποτέ Ά και ΄Β Εθνική), επιτρέπεται η συμμετοχή, μονάχα σε Ποδοσφαιρικές Ανώνυμες Εταιρείες και όχι σε Σωματεία (άσχετα, αν οι περισσότεροι, ρομαντικά, αποκαλούμε τις ομάδες «σωματεία» ή «συλλόγους»). Κάτι τέτοιο, όσο και αν φαίνεται παράδοξο, δεν ισχύει παντού. Για παράδειγμα στη Γερμανία, ακόμα και στην κορυφαία κατηγορία, ναι μεν οι ποδοσφαιριστές είναι επαγγελματίες και, φυσικά, επιτρέπεται η συμμετοχή σε μια ομάδα και εμπορικών επιχειρήσεων, αλλά, βάσει νόμου, ορίζεται πως, τουλάχιστον το 51% των μετοχών, απαραίτητα, ανήκει σε ιδιώτες.
Ο Σαρρής ταξίδεψε και σε άλλες χώρες, όπως στην Ιρλανδία, όπου μελέτησε το εγχείρημα της Κορκ Σίτυ. Η συγκεκριμένη ομάδα κόντεψε να διαλυθεί, εξαιτίας κακοδιαχείρισης του τελευταίου επιχειρηματία μεγαλομετόχου. Χάρη στην ανιδιοτελή και κοπιώδη προσπάθεια των οπαδών της, επιβίωσε, αφότου αναδιοργανώθηκε ως εταιρία-ομάδα λαϊκής βάσης και με μπόλικη εθελοντική εργασία. Σήμερα, πρωταγωνιστεί στο Ιρλανδικό Πρωτάθλημά, το έχει κατακτήσει μία φορά, τουλάχιστον, συμμετέχοντας, συνεπώς, σε ευρωπαϊκή διοργάνωση!