Ο ιστορικός και εκπαιδευτικός Λευτέρης Παπακώστας συνεχίζει τις παρεμβάσεις του στον Prisma 91,6 αναλύοντας κομμάτια της ιστορίας μας που μπορούν να ερμηνεύσουν το πλαίσιο των τεταμένων Eλληνοτουρκικών σχέσεων.
Αναφερόμενος στην συνθήκη των Σεβρών είπε ότι στις 7 Σεπτεμβρίου του 1920 ήρθε ως νομοσχέδιο για την κύρωση της και των επί μέρους συμφωνιών της που είχαν υπογράφει με τις μεγάλες δυνάμεις.
“Αυτός ήταν ο ολοκληρωτικός θρίαμβος, γιατί σήμαινε την υλοποίηση της Μεγάλης ιδέας, καθώς με την υπογραφή της συνθήκης δημιουργούνταν αυτό που πάντα έλεγαν η Ελλάδα των δύο ηπείρων και των πέντε θαλασσών.
Αυτό βέβαια κολάκευε υπερβολικά και των ίδιο αλλά και τον Ελληνικό λαό, όμως εμπεριείχε τον σπόρο του κακού γιατί από εκεί και πέρα ξεκίνησε το μεγάλο κακό για την Ελλάδα, με την μικρασιατική εκστρατεία και ότι ακολούθησε.
Αυτή η συνθήκη αποτέλεσε τον διπλωματικό θρίαμβο της Ελλάδας, δεν υπήρξε στο παρελθόν μεγαλύτερη διπλωματική επιτυχία, όμως και στο μέλλον η οποία αναγνώριζε όλες ανεξαιρέτως τις ελληνικές διεκδικήσεις.
Για παράδειγμα η Ανατολική Θράκη εκτός από την Κωνσταντινούπολη, Ίμβρος και η Τένεδος, επικύρωνε την κατοχή νησιών του Ανατολικού Αιγαίου κάτι που υπάρχει μέχρι και σήμερα και δημιουργεί ένα πολύ μεγάλο πρόβλημα το οποίο αναγνωρίζει και η Συνθήκη της Λωζάνης, όμως ήταν κάτι το οποίο ουσιαστικά απέκοψε οποιαδήποτε βλέψη της Τουρκίας προς την θάλασσα εκείνη την περίοδο.
Ταυτόχρονα τα Δωδεκάνησα εκτός από τη Ρόδο, αλλά και μία περιοχή στη Σμύρνη 17.000 τετραγωνικών χιλιομέτρων, η οποία παραχωρήθηκε στην Ελλάδα για μία πενταετία η διοίκηση της περιοχής και στη συνέχεια θα ακολουθούσε δημοψήφισμα με το οποίο ο λαός θα αποφασίσει για την τύχη της, αν θα ενσωματώνονταν στην Ελλάδα ή θα παρέμενε στο Τουρκικό πλέον κράτος.
Αυτή η συνθήκη αποτέλεσε την απαρχή θριάμβων στην Ελλάδα, διότι τέτοιου τύπους μεγάλη επιτυχία δεν είχε κατορθώσει ποτέ κανένας Έλληνας πολιτικός και αυτό σήμαινε την κυριολεκτική αποδοχή του Βενιζέλου όχι ως Ελληνικής πολιτικής προσωπικότητας, αλλά ως μιας Διεθνούς προσωπικότητας αλλά με το κύρος και την ολοκληρωμένη παρουσίαση των ελληνικών θεμάτων στο πλαίσιο της Διεθνούς γεωστρατηγικής πολιτικής κατόρθωσε να εξασφαλίσει αυτό το οποίο κανένας μέχρι εκείνη την περίοδο δεν μπορούσε να διανοηθεί ότι θα εξασφάλιζε για την Ελλάδα.
Σαν σήμερα κατατίθεται το νομοσχέδιο στο Ελληνικό κοινοβούλιο το οποίο τίμα τον Ελευθέριο Βενιζέλο ως άξιο τέκνο της πατρίδας και ευεργετεί με χρυσό στέφανο, το οποίο αν επισκεφτεί κάποιος την Βουλή θα το δει στα αριστερά του προεδρείου, όμως αυτό το χρυσό στεφάνι το αγόρασε Ελληνική Κυβέρνηση στη δεκαετία του 90 από γνωστό οίκο που το είχε βγάλει σε πλειστηριασμό.
Αυτό κι αν είναι τραγικό να σκεφτεί κανείς, ότι το τιμητικό στεφάνι που χορηγήθηκε από τη Βουλή στον Ελευθέριο Βενιζέλου να είναι αντικείμενο αγοραπωλησίας στο Λονδίνο, όμως αυτά συμβαίνουν και στην Ελλάδα και σε άλλες περιοχές.
Η συνθήκη αυτή όμως σε καμία περίπτωση δεν αναγνωρίστηκε από το κίνημα του Κεμάλ το οποίο τον προηγούμενο χρόνο είχε ξεκινήσει και είχε ήδη οργανωθεί με τρία μεγάλα συνέδρια, καθώς δεν μπορούσε να αποδεχτεί ότι υπεγράφη κάτι από τον Σουλτάνο, ο οποίος θεωρητικά είναι αιχμάλωτος των μεγάλων δυνάμεων στην Κωνσταντινούπολη.
Ο Σουλτάνος δεν αναγνωρίζεται και δεν ενεργεί πλέον ως εκπρόσωπος του τουρκικού Κράτους, καθώς η εξουσία έχει περιέλθει σε ένα μεγάλο μέρος στον Κεμάλ ο οποίος ήδη κυριαρχεί από την περιοχή του Ερζερούμ μέχρι την άγκυρα και ανατολικά της Κωνσταντινούπολης.
Ουσιαστικά η συνθήκη αυτή ανατρέπεται στην πράξη στο πολεμικό πεδίο, καθώς παρά τις ευοίωνες προοπτικές στις οποίες ξεκίνησε η Μικρασιατική εκστρατεία ξεκίνησε σε μία ολοκληρωτική τραγωδία και μετακίνηση ενός τεράστιου πληθυσμού, καθώς περίπου 1,5 εκατομμύριο άνθρωποι αναγκάστηκαν να μετακινηθούν από τις εστίες τους στην Ελλάδα και ήταν φυσιολογικό να ακολουθήσει μία τελική συνθήκη η οποία είναι η Συνθήκη της Λωζάνης η οποία βέβαια ήταν εξ ολοκλήρου μία επιλογή των δυνάμεων, καθώς από τα εκατοντάδες άρθρα της συνθήκης τα Ελληνικά συμφέροντα αναφέρονται σε ορισμένα εδάφια κάποιων άρθρων που σημαίνει πως ήταν εντελώς ασήμαντα μπροστά σε αυτό που ήθελαν οι μεγάλες δυνάμεις να επιβάλουν στην Τουρκία.
Το τραγικότερο εκείνη την ημέρα δεν ήταν η υπογραφή της συνθήκης των Σεβρών αλλά ότι ο Ελευθέριος Βενιζέλος εκείνη την ημέρα εξαγγέλλει την διενέργεια εκλογών οι οποίες θα γίνονταν με βάση τα δεδομένα που καθορίζονται από το σύνταγμα στις 12 Οκτωβρίου, όμως εκεί είχαμε τα τραγικά γεγονότα όπως το θάνατο του βασιλιά, εξώθηση του λαού σε ένα εξαιρετικά φανατικό για κλίμα και την διενέργεια εκλογών που ο Βενιζέλος τις χάνει και η άνοδος των Βασιλικών στην εξουσία επέφερε την ολοκληρωτική μεταστροφή των μεγάλων δυνάμεων.
Όλα ανεξαιρέτως αυτά τα πράγματα και ότι ακολούθησε ερμηνεύεται με βάση τα δεδομένα που έγιναν και δυστυχώς ένα πολύ μεγάλο κομμάτι του κόσμου δεν τα ξέρει, γιατί αφενός μεν η διδάχτηκε καθώς δόθηκε πολύ μικρή σημασία το να διδαχτεί ο λαός στο σύνολο του για τα κρίσιμα θέματα τα οποία διαμορφώνουν μέχρι σήμερα την πολιτική ιστορία της Ελλάδος.