ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΟ GRANDBUDAPEST
Αργυρή Άρκτος Σκηνοθεσίας στο Φεστιβάλ Βερολίνου.
Η.Π.Α-Γερμανία, Κωμωδία, 2014, (ΕΓΧΡΩΜΟ.) , 99′
Σκηνοθεσία: WesAnderson
Παίζουν: Σαουόρς Ρόναν, Ραλφ Φάινς, Έντουαρντ Νόρτον, Λέα Σεντού, Τζουντ Λο, Όουεν Γουίλσον, Μπιλ Μάρεϊ, Τίλντα Σουίντον, Άντριεν Μπρόντι, Γουίλεμ Νταφόε, Τζεφ Γκόλντμπλαμ, Χάρβεϊ Κέιτελ, Τομ Γουίλκινσον, Μάρεϊ Άμπραχαμ, Τζέισον Σβάρτσμαν, Ματιέ Αμαλρίκ
με λιγα λογια
Ο αινιγματικός κ. Μουσταφά αφηγείται σε ένα νεαρό συγγραφέα την ιστορία του και το πώς ξεκίνησε να δουλεύει στην περίοδο του Μεσοπολέμου ως bell boy στο πολυτελές αλπικό ξενοδοχείο «Grand Budapest», του οποίου είναι τώρα ιδιοκτήτης. Η ευρωπαϊκή ιστορία του πρώτου μισού του 20ού αιώνα αναβιώνει μέσα από μια ντελικάτη, παραμυθένια σάτιρα που ξαναδιαβάζει τον Στέφαν Τσβάιχ με σουρεαλιστική διάθεση.
υπόθεση
‘Ενας από τους διασημότερους λογοτέχνες κατά την περίοδο του Μεσοπολέμου, ο εβραϊκής καταγωγής Αυστριακός Στέφαν Τσβάιχ («Αμόκ», «Το γράμμα μιας άγνωστης», «Σκακιστική νουβέλα» ) αντιπροσώπευε με το μετα-ρομαντικό πνεύμα του, τα ουμανιστικά πιστεύω του και τον απέριττο, αν και συχνά μελοδραματικό τρόπο γραψίματός του μιαν Ευρώπη, η οποία ετοιμαζόταν ν’ αλλάξει δραματικά, πατώντας και με τα δυο της πόδια στον 20ό αιώνα. Προερχόμενος από ένα εντελώς διαφορετικό σύμπαν, ο Τεξανός σκηνοθέτης Γουές Άντερσον («Οικογένεια Τενενμπάουμ», «Ο Έρωτας του Φεγγαριού» ) τον συναντά σε ένα παράξενο ταξίδι στις Άλπεις της δεκαετίας του ’30, αντλώντας από το έργο του γερμανόφωνου συγγραφέα την έμπνευση για το «Ξενοδοχείο Grand Budapest».
Σ’ αυτό το πολυτελές κατάλυμα, ο αινιγματικός ιδιοκτήτης του κ. Μουσταφά αφηγείται σε έναν συγγραφέα την ιστορία του και το πώς ξεκίνησε να δουλεύει εκεί ως bell boy κατά την περίοδο του Μεσοπολέμου. Νεαρότατος Ινδός μετανάστης στη Δημοκρατία της Ζουμπρόφσκα, μεθοδικός κι αθόρυβος, ο Ζίρο Μουσταφά δεν άργησε να γίνει ο έμπιστος βοηθός του Γκουστάβ Η., του απαιτητικού, μπον βιβέρ, αλαζόνα, extra cool και απίστευτα εύγλωττου υπεύθυνου υποδοχής του ξενοδοχείου. Κι ενώ οι πολιτικοκοινωνικές αλλαγές γύρω τους είναι καταιγιστικές, ο Ζίρο και ο κ. Γκουστάβ θα βρεθούν μπλεγμένοι σε μια επικίνδυνη σκευωρία, η οποία περιλαμβάνει μια γιγαντιαία κληρονομιά, έναν σπανιότατο πίνακα, μερικούς βίαιους θανάτους και τελικά τον εγκλεισμό του Γκουστάβ Η. στη φυλακή για φόνο εκ προμελέτης.
σχόλια
Ο Στέφαν Τσβάιχ προμηθεύει το σκηνικό και τη μελαγχολική αύρα της περιόδου, ενώ οι κομψές προπολεμικές κομεντί του κλασικού Χόλιγουντ (από αυτές του Ερνστ Λιούμπιτς και του Φρανκ Κάπρα ως εκείνες του Χάουαρντ Χοκς και του Λίο ΜακΚάρεϊ ) δίνουν τον κινηματογραφικό τόνο σε μια ντελικάτη, παραμυθένια σάτιρα που αναβιώνει μια προ πολλού χαμένη εποχή, για να την αποχαιρετήσει συγκινητικά. Πρωταγωνιστές της είναι μια πινακοθήκη εξαιρετικά εκκεντρικών χαρακτήρων (ερμηνευμένων από 15 πρωτοκλασάτους σταρ ), οι δυσλειτουργικές σχέσεις των οποίων στριμώχνονται σε γεωμετρικά συμμετρικά πλάνα, με το «ακανόνιστο» χιούμορ να εντείνει την αίσθηση της πικάντικης παραξενιάς.
Ο γνωστός και αγαπητός μας Γουές Άντερσον είναι εδώ, ανακατεύοντας δεξιοτεχνικά εποχές (πάντα του άρεσαν οι μοντέρνοι αναχρονισμοί ), παστέλ χρώματα, λογοτεχνικές και σινεφίλ αναφορές, σχολιάζοντας ταυτόχρονα μια ήπειρο που κουβαλά την ιστορία της σαν πολιτιστικό θησαυρό –όλα περιστρέφονται γύρω από έναν πίνακα ζωγραφικής– αλλά και σαν ιδεολογικό βαρίδι. Το υπερβολικά ελαφρύ ύφος κρατά μεγάλο μέρος της αλληγορίας σε ένα πρώτο και ευανάγνωστο (μερικοί θα πουν ρηχό ) επίπεδο, ο σπιρτόζος ρομαντισμός του Άντερσον, όμως, είναι πάντα καλοδεχούμενος και συγκινητικός, ενώ η αφηγηματική επιδεξιότητά του τού χάρισε την Αργυρή Άρκτο Σκηνοθεσίας στο πρόσφατο Φεστιβάλ Βερολίνου.
Λίγα λόγια για την ιδέα
«Είχα με τον φίλο μου τον Χιούγκο, μια ιδέα», θυμάται ο Ουές Άντερσον σχετικά με την αρχή του σεναρίου, και συνεχίζει: «Συζητάγαμε για αρκετά χρόνια τη δημιουργία ενός χαρακτήρα, εμπνευσμένου από έναν κοινό μας γνωστό. Μιλάμε για έναν εξαιρετικά γοητευτικό τύπο, με ιδιαίτερη άποψη για τη ζωή και την ικανότητα να χειρίζεται, καλύτερα απ’ οποιονδήποτε άλλο, τον ανθρώπινο λόγο. Έναν άνθρωπο εντελώς διαφορετικό από αυτούς που έχουμε συνηθίσει να συναντάμε στην καθημερινότητά μας»
«Και μετά είχα και μια άλλη ιδέα, να κάνω μια Ευρωπαϊκή ταινία η οποία θα αντλεί την έμπνευσή της από τον Στίβεν Τσβάιχ, έναν συγγραφέα το έργο του οποίου έχω αγαπήσει και εκτιμήσει απεριόριστα τα τελευταία χρόνια. Βέβαια υπήρχαν και πολλά ακόμη πράγματα που διάβαζα και με επηρέασαν παράλληλα – και ας μη φαίνεται, σε πολλές περιπτώσεις. Μια τέτοια αναφορά αποτελεί, ας πούμε, το “Suite Francaise” της Ιρένε Νεμιρόβσκι, αλλά και το “Ο Αιχμάν στην Ιερουσαλήμ” της Χάνα Άρεντ, που παρότι φαινομενικά άσχετο περιέχει μια συναρπαστική ανάλυση σχετικά με το πώς η κάθε χώρα ανταποκρίθηκε στους Ναζί. Αυτά είναι λίγο πολύ ταβασικά δομικά συστατικά της έμπνευσής μου για το “Ξενοδοχείο Grand Budapest”».
Ο Ουές Άντερσον τοποθετεί την ιστορία του σε μια φανταστική λουτρόπολη, τμήμα μιας εξίσου πλασματικής χώρας στις Άλπεις, τη Ζουμπρόφκα, για την οποία όχι μόνο δημιούργησε μια πλήρη αισθητική αποτύπωση, αλλά και μια συνεκτική ιστορία, η οποία τοποθετείται στον 20ό αιώνα. Πρόκειται για μια αποτύπωση που αντανακλά αφενός την Ιστορία της Ανατολικής Ευρώπης, κατά την περίοδο που επλήγη από ένα φασιστικό πραξικόπημα (τη δεκαετία του 30′) αλλά και την περίοδο του Κομμουνισμού που την διαδέχτηκε – εμπλουτισμένη και με προγενέστερα αυτής περιστατικά, από την περίοδο που η Ευρώπη ήταν βυθισμένη στη μπελ επόκ. Ο παραγωγός της ταινίας Τζέρεμι Ντόσον, ο οποίος έχει ξανασυνεργαστεί με τον Ουές Άντερσον στα «Ο Έρωτας του Φεγγαριού», «Ταξίδι στο Darjeeling» και «Ο Απίθανος κος Φοξ» ξέρει ότι «Κάθε φορά που ο Ουές κάνει μια ταινία, δημιουργεί μαζί με αυτή ένα νέο, ολάκερο σύμπαν. Σήμερα ευθύνεται για το μοναδικό σύμπαν της “Δημοκρατίας της Ζουμπρόφκα”! Η ιδέα του για τον βασικό ήρωα, οι υπόλοιποι χαρακτήρες και η ιστορία της Ζουμπρόφκα έδεσαν αρμονικά και απέδωσαν ένα εξαιρετικό σενάριο. Στην πορεία, αυτό το σενάριο σε συνδυασμό με τη σκηνοθετική του ικανότητα και την μοναδική προσέγγισή του ως προς την απόδοση των χαρακτήρων, απέδωσε κάτι εντελώς διαφορετικό, ακόμη κι από αυτό που είχαμε δει γραμμένο στο χαρτί!».
Την Πέμπτη 15 Ιανουαρίου
Το πρώτο μέρος του ερωτικού έπους του Λαρς Φον Τρίερ
Nymphomaniac
Στον πρωταγωνιστικό ρόλο, όπου η πενηντάχρονη νυμφομανής Τζο αναπολεί μια ζωή πλούσια σε ερωτικές εμπειρίες η Σαρλότ Γκενσμπούρ (και η Στέισι Μάρτιν που ενσαρκώνει την ηρωίδα σε μεγαλύτερη ηλικία)